Kabakulak nedir, nasıl tedavi edilir

Konuyla alakalı bilgi veren Burun, boğaz ve kulak hastalıkları uzmanı Dr. Lidiya Bogoevska, "Virüslerin tükrük bezlerinde enfeksiyon yapması ve burada büyümeye neden olmasıyla ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalıktır." diyerek "Kulağın alt tarafında şişlik oluştuğu için kabakulak denir. Çocukluk çağında görülür fakat bu hastalığı geçirmemiş kişilerde yetişkinlik döneminde de görülebilir. Kabakulak kış ve bahar aylarında daha çok görülür. Hasta kişilerin öksürmesi hapşurması ya da başkalarını öpmesi sırasında bu virüsler damlacıklarla beraber havada uçuşur. Bu ortamda bulunan kişiler de nefes alırken solunum yoluyla bu virüsü kaparlar. Böylece hastalık insandan insana bulaşmış olur. Hastalığın belirtileri virüs vücuda girdikten sonra yaklaşık 3. haftada ortaya çıkar. Bu hastalığa bir kere yakalandıktan sonra vücut buna karşı bağışıklık kazanır. Tekrarlaması söz konusu değildir." şeklinde konuştu.

Kabakulağın belirtileri?

Çenenin arka alt tarafında şişlik oluştuğunu daha sonra bir tarafta, ondan sonra diğer tarafta da görüldüğünü kaydeden Bogoevska, "Tükrük bezlerinde ağrı vardır. Boğazda da ağrı hissedilir. Ağız açıp kaparken bir şeyler çiğnerken ağrı olur. Hafif ateş ve baş ağrısı ortaya çıkar. Hasta halsiz ve yorgundur. Yumurtalıklarda iltihaplanma olursa hasta karın ağrısı çeker. Baş şişlik olan tarafa doğru biraz yatık durur. İştah kaybı görülür. Hastalık şiddetli olursa ve iltihap yayılırsa boyunda tutulma olabilir. Bulantı ve kusma buna eşlik edebilir. Çok nadir vakalarda hastalık belirti vermeyebilir." dedi.

Kabakulak hangi rahatsızlıklara yol açar?

"Kabakulağa neden olan mikrop kana girdiğinde yayılır ve diğer organlara da ulaşır. Buralarda iltihaplanmaya neden olur. Beyin zarına geldiğinde menenjite yol açabilir. Bu durumda baş ağrısı şiddetlenir ve hasta kusmaya başlar. Ense sertliği görülür. Mutlaka doktora başvurulmalıdır." diyen Bogoevska, "Sadece beyin değil başka yerlerde de iltihaba neden olur. Böbrekte pankreasta sinirlerde iltihap oluşabilir. Kadın ve erkekte yumurtalıkların iltihabı sonucu kısırlık gelişebilir. Hastalığın şiddetli seyrinde ve yayılmasından sonra sağırlık görülebilir. Kabakulak gebeliğin erken döneminde ortaya çıkarsa düşük gelişebilir. Gözyaşındaki bezler şişerse görmede bozukluklar ortaya çıkabilir. Fakat nadir rastlanan bir durumdur. Sakatlığa yol açabilir. Kişinin günlük yaşamını aksatmasına neden olur. İş ya da okul hayatına ara vermek zorunda kalır." şeklinde konuştu.

Nasıl tanı konur?

Kabakulak hastalığına tanı koymanın zor olmadığını kaydeden Bogoevska, "Hastanın doktora verdiği bilgiler ve yapılan fizik muayene sonucu tanı konabilir. Kabakulak olan biriyle yakın temasta bulunma tanı konmasına yardımcıdır. Tükrük bezlerinin şişmesi de aynı şekilde kabakulak olduğunu gösterir. Genelde gerek yoktur ama kan tahlili sonucu kandaki antikor seviyesine bakılır. Çok fazla artması kabakulak tanısı için önemli bir bulgudur." dedi.

Kabakulağın tedavisi

Kabakulak tedavisinde kullanılan özel bir yöntemin olmadığını belirten Bogoevska, "Hastalık belirtiler görüldükten iki hafta sonra iyileşmeye başlar. Genelde kullanılan ilaçlar hastalığın belirtilerini ortadan kaldırmaya yöneliktir. Baş ağrısı için ağrı kesiciler ateşi düşürmek için ateş düşürücüler kullanılır. Hastanın yumuşak gıdalarla beslenmesi tavsiye edilir. Ağrının azalmasına yardım eder. Asitli gıdalardan kaçınmak gerekir. Çünkü tükrük salgısını arttırırlar. Bol miktarda su içilmelidir. C vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar. Hasta ayrı bir odada diğer aile üyelerinden izole edilmelidir. Yaklaşık on gün süren bir yatak istirahati tavsiye edilir." şeklinde konuştu.

Kabakulak Hastalığından Korunma Yolu Nedir?

"Toplum sağlığını tehdit eden geçirilmesi değil, korunulması zorunlu olan bu hastalığa karşı en etkin ve tek korunma yöntemi AŞILANMADIR." diyen Bogoevska, sözlerine şöyle devam etti: "Aşılama ile hastalık ve komplikasyonların oluşma sıklığı büyük oranda azaltılır, sağlık harcamalarındaki kayıplar engellenir ve bir tek doz aşı ile etkin, güvenli ve uzun süreli korunma sağlanır. Kabakulak aşısı, hastalığı yapan mikrobun zayıflatılarak hastalık yapma kabiliyetinden arındırılması yolu ile elde edilmektedir. Aşının yapılması için anneden geçen immunglobilinlerin (koruyucu cisimciklerin) tamamen tükendiği birinci yaş sonrası beklenmektedir. Bu aşı tek başına uygulanabildiği gibi özellikle çocuklarda 12. aydan itibaren Kızamık ve Kızamıkçık aşıları ile birlikte bulunan üçlü karma aşı (MMR) şeklinde de uygulanabilmektedir. Bu aşıların birlikte yapılması, aşıların etkinliklerinde bir azalmaya yol açmamaktadır, bununla birlikte maliyet azalmaktadır. Karma aşı, yıllardır tüm dünyada güvenle kullanılmaktadır.

Doğumdan sonra 9. ayda sadece Kızamık aşısı yapılmış bir çocuğa Kızamık Kızamık Kabakulak aşısının uygulanma zamanı 15. ay olmalıdır. Kabakulak aşısı veya üçlü aşı gebelerde kesinlikle uygulanamaz. Aşı olan bir bebeğin ya da çocuğun gebe annesine ya da bir yakınına bu hastalığı bulaştırması söz konusu değildir. Günümüzde KızamıkKızamıkçıkKabakulak aşısının, 5/6 yaş aralığında veya ergenlik dönemi olan 11/12 yaş aralığında yeniden uygulanması önerilmektedir. Daha önce herhangi bir belirti vermeden Kabakulak geçirmiş bir kişiye aşı yapılmasının herhangi bir sakıncası yoktur, dolayısıyla Kabakulak geçirip geçirmediğinden emin olmayan bir kişinin aşı öncesi kan testi yaptırması gereksizdir. Kızamık Kızamıkçık Kabakulak aşısının yaygın olarak aşılama programlarına alındığı toplumlarda bu hastalıklara bağlı görülen vaka ve komplikasyonların sayısında önemli boyutlarda azalma olduğu yapılan klinik çalışmalarla gösterilmiştir. Aşı deri altına veya kas içine uygulanır. Belirgin bir yan etkisi yoktur. Nadiren aşıdan 5/12 gün sonra hafif ateş, aşı yerinde ağrı, kızarıklık ve daha sonra tükürük bezlerinde hafif bir şişme olabilmektedir. Bu belirtiler tedaviye gerek olmaksızın kendiliğinden iyileşmektedir. Bu durumda bebeklere biriki gün süreyle ateş düşürücü şurup ya da fitil verilebilir. Üsküp, Zaman